Het nieuwe poortgebouw van Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden vormt de eyecatcher van de vernieuwde rioolwaterzuivering in Utrecht. Voorheen was de rioolwaterzuivering Utrecht niet of nauwelijks zichtbaar in de stad, hoewel het ingebed ligt tussen de wijken Ondiep en Overvecht. Met de komst van het Poortgebouw heeft de rioolwaterzuivering een duidelijk gezicht naar de stad Utrecht gekregen en toont het waterschap haar aanwezigheid.
Dagelijks wordt er in deze rioolwaterzuiveringsinstallatie in Utrecht 65 miljoen liter afvalwater gezuiverd met een ultramoderne installatie die gebruik maakt van de Nereda techniek. De nieuwe zuivering verbruikt 30 procent minder energie, neemt vier keer minder ruimte in beslag, kan meer water zuiveren en haalt twee keer zoveel stikstof en fosfaten uit het afvalwater in vergelijking met conventionele waterzuiveringen. Naast het ontwerp van het poortgebouw lag ook de supervisie over de inpassing van de nieuwe installatie van de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Utrecht in handen van SVP.
Het gebouw is opgevat als een poortgebouw: het gebouw vormt letterlijk en figuurlijk de entree naar het rioolwaterzuiveringsterrein. Om al het in- en uitgaand verkeer goed te kunnen monitoren, is het gebouw als poort vormgegeven. Iedereen die het terrein op wil, meldt zich bij de poort en wordt toegang verleend door receptiepersoneel. De kantoorruimtes, kantine en de excursieruimte in de lengte van het gebouw, bieden uitstekend uitzicht op het terrein. Zo is er maximaal overzicht mogelijk voor alle medewerkers van de rioolwaterzuivering. Door de transparante entreehal is er vanuit de receptie een 180 graden zicht van de Brailledreef naar het terrein van de zuivering.
Het circa 750 m2 grote Poortgebouw typeert zich als een gebouw dat tegelijkertijd streng en speels is. De bakstenen penanten zijn op een streng grit ontworpen en geven daarmee body aan het gebouw. Hiermee geeft het invulling aan het formele karakter van de opdrachtgever, het Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden. Het speelse karakter van het gebouw staat symbool voor de vrijheid van de natuur rondom en het water van de zuivering. Dit karakter is in een aantal details terug te vinden. Zo verloopt het metselwerk dat terug ligt ten opzichte van de penanten van open naar dicht. Dicht waar privacy gevoelige functies liggen zoals kleedkamers, open waar representatieve ruimtes liggen als de entreehal en de excursieruimte. De grote dakkoepels in de poort zorgen voor licht en transparantie en het perforatiepatroon in de poort zelf is een beeld van kabbelend water, refererend aan de hoofdfunctie van de rioolwaterzuivering. Dit grafisch patroon komt ook terug in het interieur.
De ‘poort’ van het gebouw scheidt het gehele gebouw in twee delen. De ene zijde van de poort huisvest alle administratieve en bijeenkomst functies. De andere zijde van de poort huisvest de werkplaats, de opslag en het laboratorium. Vanuit dit deel kan service worden verricht aan onderdelen van de waterzuiveringsinstallaties en wordt de waterkwaliteit getest. In het hoofddeel zullen in de toekomst veel groepen worden ontvangen die uitleg krijgen over de nieuwste zuiveringstechniek van het complex. Denk daarbij aan professionals van over de hele wereld, maar ook aan klassen van basisscholen uit Utrecht. Niet iedereen was zich bewust van de aanwezigheid van de rioolwaterzuivering voor de stad. Het Poortgebouw draagt iets bij aan de bewustwording hiervan.
