Het plangebied Parlevinker Fokkemast ligt in het midden van de naoorlogse wijk Banne Noord in Amsterdam. Doordat sinds de bouw in de jaren ’70 vrijwel niets is veranderd, loopt de wijk zoals veel naoorlogse wijken ruimtelijk, sociaal als economisch achter. Daarom wees het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam de wijk aan als ‘ontwikkelbuurt’.
Om de wijk toekomstbestendig te maken, is gekozen voor een integrale aanpak bij de herstructurering. De gemeente stelde samen met bewoners een visie op voor de wijk waarin de aanpak van het voorzieningenhart van de wijk als cruciaal onderdeel werd gezien. SVP kreeg de opdracht om samen met de belangrijkste partners, Rochedale, Stichting Buurtcentra en de Moskee Arrahama, een visie op te stellen voor de vernieuwing van de voorzieningen in het hart van de wijk. De visie geeft niet alleen antwoord op de het ruimtelijke vraagstuk maar ook op de mogelijke samenwerking tussen de partijen onderling. De visie dient als onderlegger voor een stedenbouwkundig plan en een beeldkwaliteitplan. SVP neemt voor een deel van het plan ook de architectonische uitwerking voor haar rekening. In dit project werkten we samen met TenBrasWestinga die deelnamen aan SVP pressure cookers en meekeken naar de ruimte voor een cultureel centrum.
Banne Noord moet weer een aangename en levendige buurt voor de bewoners worden. Er komen nieuwe voorzieningen zoals een cultuurzaal en een moskee. Ook worden extra woningen gebouwd én wordt de wijk groener.
Samen met de buurt is intensief gewerkt aan een stedenbouwkundige visie. De belangrijkste punten zijn:
Verschillende belanghebbende partijen zijn betrokken in een participatietraject om uitgangspunten en randvoorwaarden op te stellen. Met onze ‘pressurecooker sessies’ is gebrainstormd over gezamenlijke ambities en mogelijke samenwerkingen op basis van onderstaande kernwaarden:
1. Uitnodigend voor iedereen
Als ‘huiskamer van de wijk’ is het voorzieningenhart van en voor iedereen in de wijk. Er moet voor iedereen wat te beleven zijn.
2. Plein als verbindend hart
Het plein nodigt uit tot ontmoeten en verblijven. Het is voor allerlei activiteiten geschikt: een tweedehands markt, een voorstelling of een wijkfeest. Park en plein lopen in elkaar over.
3. Open en flexibel
De voorzieningengebouwen zijn open, flexibel en daarmee toekomstbestendig. Verschillende gebruikers kunnen dezelfde ruimte delen, ruimtes kunnen geschakeld worden tot grotere ruimtes en ruimtes zijn voor meer dan één functie geschikt.
Door verschillende functies aan het Parlevinkerplein te situeren wordt het bestaande plein nieuw leven ingeblazen om het kloppend hart van de buurt te worden. In het verlengde van het voorzieningenplein vormt een reeks markante nieuwe woongebouwen een bijzondere strip in de wijk.
Openbare ruimte
De openbare ruimte wordt flink verbeterd op het gebied van groen, de wegen en de parkeervelden. Een deel van de verharding verdwijnt en parkeren wordt deels opgelost onder de nieuwe woonblokken. Er komen aantrekkelijke langzaam-verkeer-routes, mooie nieuwe straatprofielen en vooral veel gebruiks-groen. En natuurlijk water; als fijne verblijfsplek en als oplossing voor de waterberging in de wijk. Het nieuwe plein vormt een plek in het hart van het park, een bijzondere ontmoetingsruimte waar wonen, zorg, cultuur en creativiteit elkaar ontmoeten.
Vernieuwde voorzieningen: een cultuurgebouw en een moskee
De huidige gebouwen Rietwijker en Parlevinker worden vervangen door een multifunctioneel gebouw met een cultuurzaal, broedplaatsen, horeca en atelierwoningen. Het gebouw krijgt een uitnodigende uitstraling en heeft flexibel te gebruiken ruimtes. Het cultuurgebouw krijgt een open gevel, zodat zichtbaar is wat er binnen gebeurt. Grote balkons kunnen ingezet worden voor bijvoorbeeld theatervoorstellingen die publiek vanaf het plein kan bekijken. Omdat de huidige moskee te klein is, komt er een nieuwe moskee op een prominente plek aan het plein.
Gevarieerde woningbouw
Er komen nieuwe seniorenwoningen en een mix van circa 260 nieuwe woningen: sociale huur, middensegment huur en koop. Het huidige woningbouwcomplex met grondgebonden tweekamerwoningen voor senioren wordt pas gesloopt nadat eerst nieuwbouw met extra seniorenappartementen wordt gerealiseerd. Zo kunnen de huidige bewoners doorverhuizen naar de nieuwbouw. Samen met het voorzieningengebouw vormen de seniorenwoningen een binnenhof. Dit is de gezamenlijke tuin van de senioren, naast de huiskamer een plek om elkaar te ontmoeten.
Twee andere nieuwe woonblokken met 3 tot 4 bouwlagen zijn rond twee groene binnenhoven gegroepeerd. Als tegenhanger van de toren boven het voorzieningengebouw is ook aan de Westerlengte een woontoren geprojecteerd. Tussen beide woonhoven ontstaat een intieme verhoogde woonstraat met aan beide zijden grondgebonden woningen waardoor het de beleving krijgt van een hofje. Op de vier hoeken staan markante (atelier)woningen.
Tegenover het blok met de seniorenwoningen zijn twee-laagse appartementen opgenomen in de plint van het woongebouw, zogenaamde 'rugzakwoningen' die de half-verdiepte parkeergarage inpakken. Doorsteken vanuit het hof naar de buitenkant zorgen voor grotere zichtlijnen en een verbinding van de hoven met de omgeving, vergelijkbaar met de bestaande woonhoven uit de jaren 70 in de Banne. De binnenhoven zijn in tegenstelling tot de bestaande hoven het gezamenlijke domein van de bewoners van het woongebouw. Een ander kenmerk van de woonblokken uit de jaren 70 is de verspringende rooilijn. Ook dit element is in de nieuwe plannen opgenomen.
