De Vijfheerenlanden, onderdeel van de naoorlogse wijk De Hagen in Vianen, had behoefte aan een flinke oppepper. De leefbaarheid en veiligheid stonden onder druk door het gebrek aan kwaliteit in de woonomgeving, weinig differentiatie in woningen en eenzijdige instroom. SVP verrichtte in de periode 2009-2012 in opdracht van de gemeente Vijfheerenlanden en LEKSTEDEwonen diverse stedenbouwkundige studies naar de herstructurering van de wijk. Hierbij is gekeken naar het versterken van het hart door het inpassen van een brede school met sportvoorzieningen en woningen, naar de renovatie en aanpak van de bestaande flats maar ook naar de sloop-nieuwbouw van één van de flats voor een betere verbinding met de omliggende woonbuurten.
Kenmerkend voor De Vijfheerenlanden is de rigide stedenbouwkundige structuur; een symmetrisch carré van hoogbouwflats. Na het versterken van het hart van de wijk met een maatschappelijk voorzieningencluster (de door SVP ontworpen ‘De Prenter’), wilde de corporatie LEKSTEDEwonen ook nadenken over de toekomst van de hoogbouwflats in de wijk. Blijvend probleem waren de grote hoeveelheid identieke woningen die zorgen voor een eenzijdige samenstelling van de wijk. Maar ook de geslotenheid van het carré-concept zorgde voor problemen. SVP werd gevraagd te onderzoeken hoe door sloop-nieuwbouw van een deel van het stedenbouwkundige ensemble kon bijdragen aan meer variatie aan woningen in het hart van de wijk, maar ook de verbinding tussen de omliggende buurten en het hart verbeterd kon worden.
Door éénvan de flats in het carré te slopen ontstaat de mogelijkheid een nieuwe verbinding te maken tussen de omliggende laagbouwwijken en de nieuwe brede school in het hart van het carré. Langs de nieuwe route zijn twee nieuwe woningblokken gesitueerd. Deze blokken maken zich los van het strakke symmetrische concept doordat ze net verschuiven ten opzichte van elkaar. Het ene blok staat nadrukkelijk langs de hoofdontsluitingsweg en markeert de toegang tot het carré. Het andere blok staat echt midden in het binnengebied en heeft aan weerszijde zicht op de groene binnengebieden.
De twee nieuwe blokken bieden ruimte aan een nieuwe woningtypes in de wijk, later uitgewerkt door Tarra architecten. Naast begane grond woningen, die bijzonder geschikt zijn voor senioren, zijn in het zuidelijk blok appartementen van verschillende afmetingen opgenomen. In het noordelijke blok is boven de plintlaag ruimte voor maisonnettes met mooie buitenruimtes; perfect geschikt voor gezinnen met kinderen.
LEKSTEDEwonen besloot de overige flats te renoveren en te verduurzamen. Het door ons opgestelde beeldkwaliteitplan gaat enerzijds in op de gewenste samenhang tussen de nieuwbouw en de te renoveren blokken. Ook worden handvatten geboden om de monotone uitstraling van de wijk aan te pakken, onder andere door de herkenbaarheid van de afzonderlijke flats te vergroten, de oriëntatie op de omgeving te verbeteren en meer aandacht te hebben voor de menselijke maat en schaal in het gebied.
Op de foto’s van de vernieuwde wijk is de facelift goed te zien. Het is weer een fijne wijk die bol staat van de activiteiten en waar elkaar ontmoeten vanzelfsprekend is geworden.
